یاد خدا در همه حال و در هر روز و در صبحگاهان و شامگان مایه بیدارى دلها و کنار رفتن ابرهاى تاریک غفلت از دل آدمى است.[1] یاد خدا وقتى غفلتزدایى مىکند که بدون تظاهر و سر و صدا باشد، وگرنه خودش نوعى سرگرمى و غفلت مىشود.[2]وَ اذْکُر رَّبَّکَ فىِ نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَ خِیفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الاصَالِ وَ لَا تَکُن مِّنَ الْغَافِلِینَ (اعراف /205) «و در دل خویش، پروردگارت را بامدادان و شامگاهان با تضرع و ترس، بىصداى بلند، یاد کن و از غافلان مباش.»
یاد خدا، همچون باران بهارى است که چون بر دل ببارد گلهاى بیدارى، توجه، احساس مسئولیت، روشنبینى و هر گونه عمل مثبت و سازندهاى را مىرویاند.[3]
خداوند از پیامبرش خواست تا متوجه مقام ربوبى وى بوده و او را در دل و جان خویش یاد کند. خشوع در برابر خدا و هراس از مقام ربوبى او، از آداب توجه بهخدا و یاد کردن اوست؛ بدینسان پیامبران نیز باید پیوسته به یاد خدا باشند، تا چه رسد به دیگران.[4].
ربوبیّت خداوند دائمى است، پس سزاوار است که یاد او هم پیوسته باشد. آن ذکر و یادى، بیمه کنندهى انسان است که عاشقانه و سوزناک و پیوسته و در هر صبح و شام باشد. قرآن، علاوه بر ذکر زبانى، ذکر قلبى و درونى را هم مىستاید. [5] بدینسان آنان که هر صبح و شام، خدا را یاد نمىکنند، از غافلانند.
پیام آیه: در آغاز هر روز و هنگام شروع به کار و تصمیمگیرى و در پایان هر روز و هنگام جمعبندى و نتیجهگیرى باید به یاد خدا بود. یاد کردن خدا در هر صبح و شام، انسان را از قرار گرفتن در زمره غافلان، حفظ مىکند.[6]
[1] - تفسیر نمونه، ج7، ص: 73)
[2] - تفسیر نور، ج3، ص: 258
[3] - تفسیر نمونه، ج7، ص: 73
[4] - تفسیر نور، ج3، ص: 258
[5] تفسیر راهنما، ج6، ص: 295
[6] - تفسیر نور، ج3، ص: 258